TLEIRÂWL HUN 

Țhangthar chun ‘Curfew’ ti hla Pu. Thangliențhuom sak kha ei ngaitlâk tâwl fur tah ring a um. Khang hunlai kha an ngaizâwnghai hmu nuom a curfew an zam leia lêng theiloa an lo um khan an sumtluolah sawrthla êng hnuoiah zaihla’n an inawi vawng vawng a, khâng hunlai kha chu, tulai tleirâwl ta ding chun nuizat um hle ta’ng a tih. Vai sipai ți le Curfew inzam kâra khawsâwt chu ei khawhriet țhat hma dei, hmalaia hun lo tlung ta chu a nih. Ei nu le pahai hunlai chu ziekfung a ziek ngeiin an ngaizawnghai lekha an thawn hlak a, Care of. hi an ti deu ngil hlak. Țhangthar huna ruok chun, a tawm a telin ei nuom hun huna ei hril nuom network fe thlengin thu le hla ei inthawn sup sup thei tah. Hun lo fe ta le tuta ei pal mêk le chu a kâr a lo va hang hla tah êm êm ngei deh!

Hun a liem zung zunga, țhangkhat len (generation) tharah ei um ta leiin, ei chêngna in, ei sil le bil le ei nunphung hai khawm an dang vawng tah ti chu hril ngai taloa a hretu seng ei ni tah. Chu ruol ruolin, ei chienlaia iengkim țha vawnga ei ngailai hun a bo tah a. Famkim lona ram anti chu ei hung hrietfie deu deu chu a nih.

Ei pi-le-puhai an naw leh ei nu-le-pahaiin ‘kan hunlai chu’ ti hi an hril ngun hle chun tulai tleirâwl ta ding chun ri nghawk um tak a hung tling tah a, a tu thiemnaw lem chu a ni chuong nawh. Hunin a hung her suok a ni a, kum 30 liem ta le tuhun hi a letling anga hun inthlak thleng a ni tah. Nu le pa hai hin tleirâwl hun ngaituona le an hun hmangdan hai hi an ni ta dingin an hun lo hmang dan hai leh inmiltir a’ntak pêk hle chu a hung ni tah. Ei hrietna le an ni hrietna hai a hung inthlau ta êm leiin țhangtharhai chun ei hrietthiem a țul ta hle a nih.

Nu-le-pahai khawma an tleirâwl hun le tulai tleirâwl hun hmang hi khaikhin tanaw hai sien, an hun hmang ang khan tulai tleirâwl hin an hmang thei ta naw si leiin. Tleirâwl tam takin ‘ka sûng haiin an mi hrietthiem nawh’ an ti hlak hi ienglei a an hrietthiem naw am ni ta’ng a ta? Tleirâwl hun chu an lo pal ve ta awm si a. An hun lo hmang dan le tulai tleirâwl hun hmang chu khaikhin chi lem chu a ni ta naw vei leh. Dawthei taka hrietthiempuina neia an lo ngaithla chun tleirâwl ta dingin a hlu êm êm a nih.

Tleirâwl hun hi mihriem hunpal laia hun hlim um tak, ei vanglai parțhat le ei ditum hun lai tak a nih. Chu ruol ruolin ei hringnun ei khal țan hun hi hmang dik intak hun lai tak a nih ti inla ei hril suol el dim. Tulai tleirâwl chun ‘ka nun a nih, ka thu thu a nih’ ti hi tulai tleirâwl ngaituonaa um lientak pakhat chu a nih. Ka nun a nih, ka thu thu a nih ei ti hin upa inzanawna an entir a, ami enkawltu nu-le-pahai, sil-le-bil mi petuhai chu ei inza anphu hlie hlie naw manih ti hai khawm ngaituo țul tak a nih. Ei nuom dan dan chun ei um thei mihriemin mani chunga thuneina ei nei seng a, a tu ikawk khawm ei nuom naw a, ei țhatna ding tienga mi kawk hmutu chu ei khawvêl chengna a inthawka si hmang nuom hielna lungril put hunlai a nih. Tleirâwl hun khal mêka pawimaw êm êm pakhat ve chu mi’n ei chângdan, ei hawiher, ei nuom zâwng, ei hril nuom, ei um nuom zawnghai po po hi a țha vawng nawh ti hi hriet a pawimawi êm êm. Kâwkna thu an mi hril chun an ni nun loa ngaina ei neia, ei nun a ni a, ei thu thua umna ding thuneina ei nei tlat leiin ei um thei a nih ti ei hriet. Amiruokchu, ei hriet ding chu damsûng hun hmang dingin I puilting țan ve ding chau a ni leiin I damsûng po po mi’n iengkhawm a ngai palin um I tih inlau a um hle a nih.

Mihriem a tar a zûrin ei naa lût inhawi a ti êm êm chu inpâkna ri hi a nih. A bîkin tleirâwlin an hriet nuom êm êm chu inpâkna ri hi a nih. An thilthaw țhat a chien êm êm khawm nisien an lâwmna khawm a chiena an lungsenna khawm a chien hle a nih. An thil thawțhat lo chien hle sien khawm inpâkna ri an hriet chun an thil thaw țhat nêk a thilthaw țhat nuomna lungril put hunlai ve a nih. Inpak fahran a tleirâwl tir châng thei chau khawm tam tak an um a; chuleiin, tulai tleirâwl la hung thar mêk hai khawm an mizie le an hriet nuom zâwnga na ei lo sit khawm a țul takzet.

Nun insiem lai, țhat châk lai leh thil inchûk châk hun lai a ni leiin fimkhur taka tleirâwl hun hmang a pawimaw êm êm a nih. Naupang-in khawvêl inhre dan an hung hriet țan le tleirâwl hun lai tak hin nu-le-pahaiin an ching hun tak chu a nih. Tleirâwl hun hin khêl hrilna ding khawm a tam a, sûng-le-kuo haiin an hrietloa khawlai am a nih thil țhalo thawtu hi an tam ta êm êm el a nih. Tleirâwl in ama sietna hi a hmu ngai naw a, țha takin an hmu hlak a nih. Tleirâwl hun lai nun khawhlo taka hmang hai chu an tlangval hunah hmasawna an nei ngai bêk naw a, khawvêl salah an intang nâwk tho tho ang hi a nih.

Tleirâwl hun laia mi um țhapeilo chun upat hnunga a nghawng țhat naw ziet chu an hrietfur ring a um. Tleirâwl hun hi thil ei la tâwk ngailo le ei tawn hriet ngailo tam tak hai hi ei hung thaw nuom a, ei nuomna hai chu a țha le a sietna lai chu ei hriet khawmin tâwk sin le a bul a bâl hrietna ei nei nuom hunlai tak a nih. Chuleiin, țleirâwl hun hi hmang thiem a țul êm êm a nih.

Uday Park,
South Extension Part- 2,
New Delhi - 110049
09th May, 2019